ΘΕΑΤΡΟ για ΑΝΗΛΙΚΟΥΣ

Πρόταση αλλαγής τίτλου-προσδιορισμού για αυτό το σοβαρό είδος θεάτρου που απευθύνεται στους ανήλικους θεατές.

Είδος με ιδιαίτερη μορφή θεατρικής έκφρασης, η οριοθέτηση της οποίας γίνεται με γνώμονα τον αποδέκτη του σκηνικού θεάματος, τον ανήλικο θεατή, ο οποίος καθορίζει τη φυσιογνωμία και τις παραμέτρους του είδους.

Ο απλουστευτικός τίτλος «Παιδικό Θέατρο», που επικρατεί ακόμη και σήμερα ακούγεται, όρος ασαφής ως προς τους δημιουργούς αλλά και τους αποδέκτες του, ευθύνεται σ’ ένα βαθμό για τη μειωτική αποτίμηση που είχε, αφού ως «παιδικό» το θέατρο αυτής της κατηγορίας θεωρείται υποδεέστερο από το αντίστοιχο για ενήλικους θεατές, καλλιτεχνικά «εύκολο» και παιδαγωγικά «εύπεπτο».

Μέσα στο πλαίσιο των γενικότερων ανακατατάξεων που συντελούνται σε πανευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο στο θέατρο, την παιδαγωγική και τον πολιτισμό, προκύπτει μια νέα θεώρηση του παιδιού-θεατή, που παύει πια να είναι αυτή που εκ των «άνω» έχει ο ενήλικος για τον ανήλικο και μετατρέπεται σε μια νέα ισότιμη αντιμετώπιση. Αυτό έχει ως συνέπεια το «παιδικό θέατρο» να μετεξελιχθεί ως έννοια αλλά και ως περιεχόμενο σε «θέατρο για παιδιά».

Για μια όμως ακόμα φορά η έννοια υφίσταται αμφισβήτηση ως προς την επάρκειά της, αφού (σύμφωνα με σύγχρονες όχι πια μόνο ψυχο-παιδαγωγικές αλλά και κοινωνιολογικές απόψεις), τα όρια της «παιδικής ηλικίας» και της «παιδικότητας» αναπροσαρμόζονται μέσα στο πλαίσιο της υπάρχουσας μετα-βιομηχανικής και παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας.

Όπως αναφέρεται στη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Παιδιού του ΟΗΕ το 1989 «ως παιδί νοείται κάθε ανθρώπινο ον κάτω των δεκαοκτώ ετών, με αναγνώριση των κατά περίπτωση εξαιρέσεων σύμφωνα με την εκάστοτε νομοθεσία».

Κατά συνέπεια ο όρος «θέατρο για παιδιά» δεν μπορεί ούτε αυτό (όπως και ο τίτλος ''Παιδικό Θέατρο'') να αντιστοιχήσει στα σύγχρονα δεδομένα, αφού το σημερινό παιδί έχει κατά πολύ διαφοροποιηθεί από το παιδί παρελθουσών εποχών, με διαφορετικές αναμονές και προσλαμβάνουσες, ανάγκες και ενδιαφέροντα.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να προτείνεται ως τίτλος, μια πιο γενικευμένη και περιεκτική έννοια για αυτό το είδος θεάτρου όπως «Θέατρο για Ανήλικους Θεατές», στην οποία (σύμφωνα με τη διεθνή ορολογία) μπορεί να περιληφθεί το κοινό που ηλικιακά φθάνει μέχρι τα δεκαοκτώ χρόνια.

Είναι τελείως διαφορετικά τα χαρακτηριστικά αυτής της κατηγορίας του Θεάτρου για Ανήλικους Θεατές, και διαφοροποιείται από το θέατρο για ενήλικες.

Με αυτά τα χαρακτηριστικά αναπτύσσεται και στη χώρα μας η συγκεκριμένη κατηγορία θεάτρου, η οποία από την ανυποληψία περασμένων ετών έχει φτάσει τώρα σε πολύ καλά επίπεδα.

Φυσικά κι εδώ πρέπει να επισημανθούν κάποιες ακρότητες, που, στο όνομα του''μοντερνισμού'', του ''καλλιτεχνικού διαφορετικού'' ή της ''αρπαχτής'' κάποιων ''δημιουργών'', φεύγουν μακράν από τις ανάγκες του συγκεκριμένου κοινού στο οποίο απευθύνονται και στόχου κι αποστολής που καλούνται να υπηρετήσουν.

Φυσικά η θεατρική παράσταση αποτελεί καταναλωτικό (πολιτιστικό) αγαθό. Η διακίνηση, διάθεση και αποδοχή της από το κοινό (ανήλικους θεατές) λειτουργεί πάνω στη βάση μηχανισμών και τεχνικών που λειτουργούν εξίσου και για κάθε άλλο προϊόν, μέσα στη σύγχρονη καταναλωτική κοινωνία.

Επειδή όμως η περίπτωση που μας απασχολεί είναι εξαιρετικά ευαίσθητη αφού έχει να κάνει με τα παιδιά και τους νέους, η πολιτεία, το σχολείο, οι γονείς και κηδεμόνες, οι άνθρωποι των μίντια και του θέατρου, θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή, ώστε, χωρίς να παύουν να λειτουργούν με γνώμονα το εμπορικό κέρδος, να λαμβάνουν (ή να υποχρεώνονται να λάβουν) σοβαρά υπόψη τους το κοινό στο οποίο απευθύνονται και να προσαρμόζονται αναλόγως.