Παρασκευή 17 Σεπτεμβρίου 2010

Ο ΘΕΣΜΟΣ των ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ





Είναι αναντίρρητο γεγονός, ότι ο Πολιτισμός για να υπάρξει πρέπει να διαθέτει μια συστηματική ηθική, υλική και κυρίως και ουσιαστική οικονομική ενίσχυση, που θα επιτρέψει τους καλλιτέχνες να δημιουργήσουν και τις Τέχνες να αναπτυχθούν πολυδιάστατα.
Για να γίνει αυτό, απαιτείται πρωταρχική γενναία χρηματοδότηση από ποικίλες πηγές, ανάμεσα στις οποίες η μόνη σταθερή και εξασφαλισμένη θεωρείται αυτή του κράτους.

Ο στόχος βέβαια είναι προφανής: η ανάπτυξη της Τέχνης και του Πολιτισμού, η δημιουργία προϊόντων υψηλού καλλιτεχνικού κύρους, η ανταγωνιστικότητα των ελλήνων καλλιτεχνών, η γενικότερη ανάδειξη της πολιτισμικής φυσιογνωμίας της χώρας και η ισχυροποίηση της αντίστοιχης ταυτότητά της μέσα στο σύγχρονο παγκόσμιο περιβάλλον. Αντ’ αυτών τί είναι εκείνο που επί σειρά ετών παρακολουθούμε τουλάχιστον στο θέατρο, αφού το βασικό ζητούμενο αφορά στις θεατρικές κρατικές επιχορηγήσεις;

Μια πληθώρα από παραδοσιακούς γνωστούς θιάσους, ομάδες και σχήματα, υπό τη διεύθυνση και εποπτεία κάποιου σκηνοθέτη (συνήθως ιδρυτή του εν λόγω σχήματος) καταθέτουν φιλόδοξες, εντυπωσιακές, προτάσεις στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟ ζητώντας την επιχορήγησή τους,
Πέραν της πραγματικής ή μη καλλιτεχνικής αξίας των εν λόγω προτάσεων, χωρίς να υπεισέλθουμε καν στη διαδικασία αξιολόγησης και κατάληξης για το αν αξίζουν ή όχι επιχορήγησης, εγείρονται εύλογα ερωτήματα ως προς το ποιά κριτήρια πρέπει να πρυτανεύουν σε μια τέτοια επιλογή, πώς γίνονται οι κρίσεις και ποιά είναι τα πρόσωπα που απαρτίζουν τις σχετικές επιτροπές, ποιοί τελικά και με ποιά ποσά επιχορηγούνται και ποιοί όχι. Ως άμεση συνέπεια προκύπτει ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε το ζητούμενο με διαφορετικούς όρους και συνθήκες και να το εξετάσουμε όχι μόνο με αισθητικά και καλλιτεχνικά, αλλά και με κοινωνιολογικά και οικονομικά κριτήρια.

Αυτό δε σημαίνει καθόλου ότι θα πρέπει να καταργηθούν οι κρατικές επιχορηγήσεις προς το θέατρο. Σημαίνει όμως ότι θα πρέπει να επανεξετασθούν με νέα και γιατί όχι διαφορετικά αξιολογικά κριτήρια όπως:
  • δεν μπορεί να χρηματοδοτείται συνεχώς κάποιος θίασος, αλλά η επιχορήγηση πρέπει να δίνεται μόνο για μια περιορισμένη χρονική διάρκεια 5-8 ετών, προκειμένου ο εν λόγω (νέος) θίασος ή σχήμα να συγκροτήσει την καλλιτεχνική του φυσιογνωμία και να αποκτήσει τη δυνατότητα αυτοσυντήρησης. Μπορεί κάλλιστα μέσα σε αυτά τα χρόνια να μπουν οι βάσεις και να κερδίσει την υποστήριξη του κοινού και αμέσως την οικονομική του ανεξαρτησία με αποτέλεσμα η χορηγία να διατίθεται σε νέες προτάσεις και σχήματα. Με το σκεπτικό αυτό κανένας θεατρικός όμιλος, εταιρία ή σχήμα που υφίσταται πάνω από 5-8 χρόνια δεν θα πρέπει να επιχορηγείται με εξαίρεση τα Εθνικά και τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα.
  • η επιχορήγηση πρέπει να δίνεται όχι μόνο με καλλιτεχνικά, αλλά και με κοινωνικά – οικονομικά κριτήρια, όπως: ο συνολικός αριθμός των απασχολουμένων στο επιχορηγούμενο σχήμα, ο αριθμός των παραστάσεων που δίνονται, ο τόπος έδρας του κ.α. Με τη σημασία αυτή πρέπει να ενισχυθεί ο θεσμός της περιοδείας και οι θίασοι που επιχορηγούνται να υποχρεώνονται να δίνουν συγκεκριμένο αριθμό παραστάσεων στην επαρχία με αποτέλεσμα την ενίσχυση της θεατρικής δραστηριότητας εκτός Αθηνών, συν του ότι θα λειτουργήσει ευεργετικά για τον πολυπαθή κλάδο των ηθοποιών που μαστίζεται από την ανεργία.
  • να επιχορηγείται το θεατρικό σχήμα ή ομάδα και όχι ο επικεφαλής της καλλιτέχνης, ιδρυτής ή σκηνοθέτης
  • να κατατίθεται οικονομικός απολογισμός κατ’ έτος (έσοδα-έξοδα και με ενδελεχή έλεγχο) για τη διάθεση του ποσού της χρηματοδότησης, ο οποίος να περνά από κρίση και έγκριση από αρμόδιες επιτροπές του ΥΠΠΟ
  • να γίνεται αξιολόγηση του αποτελέσματος που προέκυψε κάθε φορά από τη συγκεκριμένη χρηματοδότηση και να προσμετράται με ανάλογη βαρύτητα στην επόμενη αίτηση του ίδιου θιάσου
  • να υπάρχει εναλλαγή των μελών που απαρτίζουν τις κρατικές επιτροπές επιχορηγήσεων, ώστε να αποφεύγεται η δημιουργία προσωπικών σχέσεων με τους υπό επιχορήγηση θιάσους
Με το συνδυασμό τέτοιων καλλιτεχνικών και κοινωνιολογικών κριτηρίων και πάνω απ’ όλα με το συστηματικό έλεγχο και τη συνεχή αξιολόγηση, είναι δυνατόν, ο συγκεκριμένος θεσμός να λειτουργήσει δίκαια και ευεργετικά για την ανάπτυξη του θεάτρου και του πολιτισμού.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου