Κυριακή 26 Ιουνίου 2011

ΧΟΡΗΓΙΑ στους ΚΛΑΣΙΚΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ




 Επειδή η Διδασκαλία των Δραμάτων ήταν πολύ δαπανηρή, η πόλη όρισε με νόμο τη Χορηγία.
Οι Χορηγοί που ήσαν απ’ τους πλουσιότερους πολίτες δαπανούσαν τ’ αναγκαία χρηματικά ποσά για την άσκηση των Χορευτών και την προετοιμασία του Δράματος.
Η λέξη Χορηγός παράγεται απ’ τις λέξεις χορός και ηγούμαι. Δηλαδή στην κυριολεξία σημαίνει αρχηγός του χορού. Πολύ γρήγορα όμως πήρε την έννοια του χρηματοδότη που όριζε το κράτος κι αργότερα γενικά το χρηματοδότη.
Επειδή το αξίωμα του Χορηγού ήταν πολύ τιμητικό, οι υποψήφιοι συνήθως προσφέρονταν εθελοντικά. Σε περίπτωση όμως που δεν προσφερόταν κανείς η πολιτεία είχε το δικαίωμα να ορίσει κάποιους απ’ την εύπορη τάξη.
Την ανάληψη χορηγίας τη θεωρούσαν εξυπηρέτηση του γενικού συμφέροντος, λειτουργία, και γι’ αυτό ήταν υποχρέωση κάθε ελεύθερου πολίτη. 
Στα Λήναια μάλιστα ήταν καθήκον και των μετοίκων (αυτός που κατοικούσε σε ξένη χώρα. Στην αρχαία Αθήνα οι μέτοικοι πλήρωναν ετήσιο ατομικό φόρο 12 δραχμών)..
Στη σπάνια περίπτωση που κάποιος αρνιόταν ν’ αναλάβει τη Χορηγία, για οικονομικούς λόγους, τότε γινόταν η Αντίδοσις. Κατά την Αντίδοση εκείνος που οριζόταν για μια μεγάλη χορηγία προς την πολιτεία και δεν ήθελε να την αναλάβει, πήγαινε στο δικαστήριο και πρότεινε κάποιον άλλον που πίστευε ότι είναι πλουσιότερος απ’ αυτόν να τον αντικαταστήσει. Στην περίπτωση όμως αυτή έπρεπε να έχει υπόψη του ότι το προτεινόμενο πρόσωπο μπορούσε να προτείνει κι αυτό με τη σειρά του την ανταλλαγή της περιουσίας (αντίδοσις) που έπρεπε να πραγματοποιηθεί αμέσως, γι’ αυτό έπρεπε να είναι πολύ προσεκτικός.

Σε κάθε χορό αντιστοιχούσε ένας χορηγός κι αυτό ίσχυε τόσο για τη κωμωδία όσο και για το δράμα. Επειδή στον τραγικό αγώνα τα δράματα ενός ποιητή που ήσαν περισσότερα από ένα, αποτελούσαν μιαν ενότητα, ενώ στον κωμικό κάθε έργο ήταν αυτοτελές, χρειάζονταν μόνο για τα Μεγάλα Διονύσια τουλάχιστον 28 χορηγοί.
Ο χορηγός που αντιστοιχούσε σε κάθε ποιητή οριζόταν με κλήρο.
Πρώτη φροντίδα του χορηγού ήταν να βρει τα μέλη του χορού του. Για το διθύραμβο η αναζήτηση χορευτών περιοριζόταν στη φυλή, ενώ στο χορό του δράματος μπορούσαν να πάρουν μέρος όλοι οι ελεύθεροι πολίτες.
Η άρνηση συμμετοχής απαγορευόταν κι όποιος δεν υπάκουε στις εντολές του χορηγού που αντιπροσώπευε στη δεδομένη περίπτωση το κράτος, πλήρωνε πρόστιμο. Αλλά κι ο χορηγός δεν είχε το δικαίωμα να υπερβεί τις αρμοδιότητές του και να επιτρέψει τη συμμετοχή κάποιου που αποκλειόταν απ’ το νόμο.
Κατά το διάστημα των δοκιμών που όπως προαναφέρθηκε διαρκούσαν 6 μήνες, ο χορηγός είχε την υποχρέωση να συντηρεί τόσο τα μέλη του χορού όσο και το χοροδιδάσκαλο και τον αυλητή.
Τα μέλη του χορού δεν είχαν μόνο το δικαίωμα σίτισης, αλλά έπαιρναν και μια αποζημίωση για τις οικονομικές απώλειες που μπορεί να είχαν.
Ο χορηγός επιβαρυνόταν ακόμα με τα έξοδα για τα προσωπεία, και τα κοστούμια του χορού. Η σημασία της θεατρικής σκευής ήταν σημαντική γιατί επηρέαζε σε μεγάλο βαθμό την κρίση του κοινού.
Γεγονός πάντως είναι ότι οι δαπάνες της χορηγίας ήσαν γενικά πολύ μεγάλες. Σχετικά με το δράμα κι ειδικά με την κωμωδία το βασικό έξοδο ήταν ο θεατρικός εξοπλισμός, ενώ στο διθύραμβο η απουσία του ισοσταθμιζόταν απ’ τον μεγάλο αριθμό των μελών του χορού (50 χορευτές έναντι 12 - αργότερα 15 - της τραγωδίας και 24 της κωμωδίας).
Αν κι η Αθήνα πολλές φορές πέρασε δύσκολες εποχές ο θεσμός της χορηγίας λειτούργησε μ’ επιτυχία.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου